Czy w disc golfa gra się zwykłym frisbee?
Wbrew pozorom to proste pytanie może mieć bardziej skomplikowaną odpowiedź niż TAK lub NIE.
Zacznijmy od tego, że “frisbee” to powszechnie używane określenie dla latających dysków (flying discs) a jednocześnie zastrzeżony znak towarowy firmy Wham-O. Sytuacja podobna jak w przypadku marki Adidas i przeciętnego sportowego buta, którego w naszym kraju zwykło się nazywać adidasem. Aby unikać pomyłek proponujemy nazywanie latających obiektów używanych do gry w disc golf dyskami (discs).
Kto to wymyślił?
Za wynalazców latających dysków uznaje się Fred”a Morrisona i Ed’a Headricka. Latające dyski opanowały dzięki nim cały świat. Najczęściej były wykorzystywane do zabawy i rekreacji, ale dość szybko zaczęły być używane do poszczególnych dyscyplin. Najstarszą z nich jest ultimate (lata “60) i freestyle (lata “70). Dyski spodobały się nawet czworonogom i dały początek “dog frisbee”. Różne dyscypliny i zastosowania dysków oraz preferencje graczy sprawiły, że dyski nabierały określonych kształtów, wymiarów, kategorii wagowych, nie wspominając o kolorach i grafikach.
To czym mam grać?
W disc golfa gramy korzystając z dysków o różnorodnej charakterystyce lotu i parametrach. Dyski projektowane są tak, by ułatwić nam osiągnięcie celu. Nie chodzi tu tylko o trafienie do kosza, gdzie dysk ma się ostatecznie znaleźć. Do kosza trzeba się najpierw zbliżyć. Wybieramy dysk w zależności od tego jak chcemy pokonać drogę z punktu A do punktu B, planując rzut i miejsce, w którym chcemy się znaleźć po rzucie jednocześnie myślimy o konkretnym dysku, który nam umożliwi osiągnięcie tego celu. Oczywiście wiele zależy od naszych umiejętności, siły z jaką wyrzucimy dysk, rotacji jaką mu nadamy i innych (inne rozwiniemy w innym artykule). Jedno jest pewne: Aby dobrze grać w disc golf, należy nauczyć się “czytania” dysków. Poniżej lista rzeczy, które warto wziąć pod uwagę.
Jeśli gra ci się spodoba kup profesjonalny dysk (koszt: ok. 50 zł). Zestaw 3 dysków do rzutów na różne odległości powinien ci starczyć na długi czas. Szukaj zestawów dla początkujących lub sam dobierz odpowiednie dyski. Warto po pewnym czasie wybierać dyski o lepszych plastikach – wolniej tracą one swoje właściwości, nie niszczą się tak szybko jak najtańsze modele. Oczywiście do celów rekreacyjnych wystarczy nam zwykłe frisbee 😉
Rodzaje dysków (wynikające z odległości i przeznaczenia)
Producenci i gracze stosuję różną nomenklaturę i oznaczenia. Podział dysków i ich charakterystyka z początku nie jest zrozumiała, gdyż wymaga zrozumienia zasad i przebiegu gry, charakterystyki lotu i aerodynamiki dysku, poznania nomenklatury w języku angielskim oraz wielu godzin ćwiczeń. Upraszczając sprawę – potrzebujemy dysków na małe, średnie i dalekie dystanse. Możemy też podejść nieco inaczej i nazwać typ rzutu oraz cel jaki nam przyświeca – wyróżniamy zwykle drive (pierwszy rzut z tee lub inny rzut, w którym liczy się bardziej siła i pokonana odległość niż precyzja), approach (celne podejście pod kosz) i putt (atak na kosz).
Rozgrywkę zaczynamy najczęściej dyskiem, który leci szybko i daleko. Wybierzmy zatem dysk typu driver (inne oznaczenia maximum distance drivers, distance drivers, fairway drivers, midrange drivers). Rozpoznamy je po ostro zakończonych krawędziach. Pamiętaj – dysk maximum distance driver może upaść bliżej niż wyrzucony przez ciebie mid range mimo, że wygląd i oznaczenie sugeruje co innego. Osiągnięcie dużych dystansów i zapanowanie nad driverem jest dla początkujących graczy trudne. Zacznij od ćwiczenia pozycji ciała i ruchu potrzebnego do wykonania drive”u korzystając z puttera lub midrange”a – profesjonalni gracze rzucają putterem na odległość ok. 100 m, to tyle ile być może osiągniesz rzucając cały rok driverami. Wiemy, że dyski są jak cukierki – nie możemy się oprzeć i kupujemy najbardziej kolorowe i najładniejsze, natomiast sekret tkwi w uruchomieniu wszystkich części ciała i wydobyciu całej energii. Podział driverów ze względu na oznaczenie “prędkość” to nie wszystko, dodatkowo powinieneś zrozumieć termin “stabilność dysku” (w kolejnym wpisie).
Z pewnością będziesz potrzebował dysku typu putter zwanego też putt&approach. Putt to rzut kończący, który ma za zadanie osiągnąć cel. Approach to podejście pod kosz – chcemy by był to celny rzut pod kosz, ale bardziej istotne jest ustawienie się w pozycji wyjściowej do putta, którym osiągniemy cel. Najczęściej będzie to dysk mniej podatny na wiatr. Putter zasadniczo ma za zadanie trafić w prosto do celu. Oczywiście w naturze linie proste występują dość rzadko, stąd putter lecący prosto to tylko mała grupa modeli, większość z nich jak każdy dysk będzie ostatecznie skręcała w lewo wraz ze słabnącą rotacją. O tym jak mocno dysk skręci będzie mówił nam współczynnik fade. Póki oznaczenia nie są dla nas zrozumiałe skupmy się raczej na tym jaki dysk leży nam wygodnie w dłoni, jaka krawędź nam odpowiada i jaką kategorię wagową powinniśmy wybrać.
Waga
Waga dysku jest niezwykle istotna. można przyjąć zasadę, że amatorzy, kobiety i dzieci powinny zaczynać od lżejszych dysków a jeśli już cięższy dysk to raczej cieższy putter niż cięższy driver. Dla wielu osób wyczucie wagi może być trudne – patrzmy na oznaczenia, każdy dysk powinien mieć oznaczenie na spodzie umieszczone na środku dysku lub na jego krawędzi. Większość dysków jest produkowana w wielu kategoriach wagowych, najczęściej od 150 do 180 gramów. Pamiętajmy, że w Japonii (np. na turnieju Japan Open Disc Golf 2014) wszyscy grają dyskami klasy 150 – nawet mistrzowie świata. Pro tip: Nawet twardziele mogą grać lekkimi dyskami – liczy się efekt.
Plastiki
Dyski są dostępne w różnych plastikach. Na pierwszy rzut oka różnią się ceną. Na drugi jakością i gripem (przyczepnością). Na trzeci wytrzymałością. Zwykle amatorzy zadowalają się dyskami najtańszymi o plastiku, który stosunkowo szybko się zużywa. Po roku dysk wygląda na zniszczony, traci właściwości i nie wytrzymuje niektórych uderzeń, szczególnie przy niskich temperaturach. Odkształcenia dysków powodowane uderzeniami są oczywiście odczuwalne w całym okresie jego używania, ale z początku nie jesteśmy w stanie ich wyczuć. Wymiana na lepszy plastik jest więc naturalną koleją losu, zwłaszcza że część droższych plastików jest przezroczysta, część bardziej kolorowa, niektóre modele dostępne są jedynie w jednym rodzaju plastiku. Po pewnym czasie sami odczuwamy różnicę i w zależności od preferencji wybieramy dysk, który wytrzyma dłużej, lub będzie trzymał się lepiej w dłoni a może będzie ładniej wyglądał. Koniec końców, pewnie niektóre modele dysków kupimy znów w najtańszym plastiku, bo akurat tego będziemy potrzebować.
Stabilność
Dyski można też podzielić na stabilne, nadstabilne i podstabilne. Proponujemy nie używać polskich odpowiedników i myśleć po angielsku: stable, overstable, understable. Stabilność dysku wynika z jego budowy, kształtu, plastiku, rozłożeniu masy i rodzaju krawędzi – wyrażona jest częściowo w oznaczeniach “turn” i “fade”. Aby zrozumieć sens tego podziału warto poznać różne techniki rzutu i poznać możliwe trajektorie lotu dysków. Możemy jednak przyjąć zasadę, że początkująca osoba nie powinna wybierać dysku bardzo overstable, bo będzie on leciał często bardzo daleko w lewo. Dyski stable powinny lecieć mniej więcej prosto a understable w prawo. Ponieważ zadziwiająco często początkującym osobom wszystko leci w lewo i w góre, proponujemy dyski stable lub understable na początek. Oznaczenie to ma większe znaczenie przy driverach niż putterach. Rzecz nie jest jednak tak prosta i jednoznaczna, radzimy więc wgłębić się w temat. Pamiętajcie, z upływem czasu dysk będzie się niszczył i tracił swoje właściwości, zwykle zmieniając się z overstable na stable lub understable.
Oznaczenia na dyskach
Oznaczenia dysków informują nas o ich właściwościach. Wspomnieliśmy, że dysk ma określoną wagę i jest ona widoczna na spodzie – dobierzmy ją do naszych preferencji i stylu biorąc pod uwagę własną siłę i budowę ciała. Osoby początkujące powinny zacząć od nieco lżejszych dysków. Rodzaj dysku jest zwykle określony jako putter, midrange, driver i przu użyciu kombinacji tych słów z innym określeniem. Jeśli znajdziesz inne oznaczenia zwykle powiedzą one o prędkości dysku (speed) – pamiętaj, że nawet najszybszy dysk daleko nie poleci jeśli nie zjadłeś śniadania i nie masz siły go wyrzucić lub brakuje ci umiejętności. Osoby początkujące nie powinny wybierać dysków o prędkości maksymalnych, lecz starać się opanować rzucanie putterem (1-3) i midrange driverem (4-5), ew. fairway driverem (6-8). Prędkośc dysku to nie wielkość fizyczna V oznaczająca odległość pokonywaną przez dysk w czasie – każdy dysk możemy posłać z dużą i małą prędkością. To raczej prędkość lub siła wyrzutu jaką powinniśmy nadać dyskowi, by jego pozostałe właściwości nabrały sensu a jego lot był optymalny. Dyski unoszą się w powietrzu dłużej lub krócej – o tym mówi współczynnik glide, do tego jeszcze informacje o tym jak tor lotu odchyli się w lewo i prawo, czyli turn i fade. W następnych artykułach postaramy się rozgryźć te z pozoru skomplikowane tematy.
Fot. materiały prasowe Discmania
No Comment